زیره سیاه کوهی سلامستان

آن را بخوريد. محرك و بادشكن است، مدرّ و قاعده ‏آور و شيرآور و تقويت‏ كننده مى‏باشد، ضدّ نفخ و تشنج است، مقوى معده و مسكّن درد معده است، براى تقويت دختران جوان ضعيف و رنگ ‏پريده تجويز مى‏شود، اخلاط چسبيده به ديواره معده را كنده و دفع مى‏نمايد.
پودر كوبيده آن را روى زخم بريزيد از خونريزى جلوگيرى مى‏كند.
اگر در آب دم‏كرده آن بنشينيد براى تسكين دردهاى رحم نافع است.

زيره سياه در موارد سوءهاضمه به‏ ويژه سوءهاضمه با منشاء عصبى خواه مربوط به اعمال بدنى و چه سوءهاضمه ناشى از اضطراب و هيجان، هم‏چنين سوءهاضمه همراه با نفخ، در قولنج روده‏ ها به خصوص دل‏پيچه كودكان كاربرد دارد
زيره سياه محرك اشتها نيز مى‏باشد
از اثر ضد اسپاسم آن براى تسكين دادن به دردهاى دوران قاعدگى و نيز تاخير وقوع قاعدگى در دختران جوان، استفاده مى‏شود.
در زنان شيرده به ‏عنوان افزاينده توليد شير شناخته شده است.
در استعمال خارجى به صورت بخور از ريزش اشك چشم جلوگيرى مى‏كند براى اين منظور 5 گرم آن را در يك ليتر آب جوش ريخته و بخور مى‏دهند.

هشدار:

براى ريه و كليه و همچنين براى اشخاص گرم‏مزاج مضر است.(اسرار گياهان دارويى، ص: 595)
مصرف اسانس زيره بايد با تجويز پزشك باشد. (معارف گياهى، ج‏2، ص: 363)

معرفی

گياه آن مانند گياه هويج است. ساقه آن توخالى برگ‏هاى سبز با بريدگى و تقسيمات دو مرتبه ‏اى است به طورى كه به صورت نوار نخى مانند شود درمى‏ آيد. گل‏هاى آن سفيدرنگ به صورت چتر مركب در انتهاى ساقه‏ هاى گل‏ دهنده ظاهر مى‏شود. بلندى ساقه آن پنجاه تا نود سانتى‏متر مى‏رسد. ريشه آن دوكى‏ شكل و ميوه آن دراز، باريك، كمى خميده به طول پنج ميلى‏متر با دو طرف آن باريك است، رنگ ميوه قهوه ‏اى سير متمايل به سياه است و آن داراى پنج خط برآمده كمرنگ طولى در سطح آن مى‏باشد و بوى آن تند و معطر است. توضيح اينكه يك عدد زيره معمولى نيمه ‏اى از هر ميوه است.(اسرار گياهان دارويى، ص: 595)

تركيب شيميايى:

از نظر تركيبات شيميايى در تركيب زيره سياه مقدار قابل ملاحظه‏اى مواد پروتئينى موجود است و در حدود 5- 4 درصد اسانس روغنى فرّار دارد كه در ارقام مختلفه آن كه در مناطق مختلف كاشته مى‏شوند مقدار آن متفاوت است.معارف گياهى، ج‏2، ص: 364